Antarktika’da 3.000 Metreye Kadar Sondaj Yapılacak

Gezegenimiz her 100.000 yılda bir buzul çağına girip çıkıyor. Bu durum, küresel sıcaklıkların önemli ölçüde düşmesi anlamına geliyor. 90.000 yıl boyunca gelişen kutup buz tabakaları ve alpin buzulları, geri kalan 10.000 yıl boyunca da geri çekilmeye başlıyor. Ancak, Dünya’nın ısınma ve soğuma döngüleri her zaman bu şekilde gerçekleşmedi. Bir milyon yıl öncesine kadar gezegenimiz her 40.000 yılda bir buzul dönemine girdi. Aradan geçen zamanda bu döngünün neden yavaşladığı ise hâlâ gizemini koruyor.

Atmosferdeki CO2 ve metan seviyelerindeki değişiklikler şüphesiz bu döngünün yavaşlamasındaki en büyük etkenlerden. Antarktika’da derinlere gömülen 1,5 milyon yıllık buzun içindeki hava kabarcıkları, Dünya’nın buz çağının neden sıkça değiştiğini açıklayabilir. Bu buz çekirdekleri aynı zamanda insan kaynaklı sera gazlarının uzun vadeli etkilerini de tahmin etmeye yardımcı olabilir. Antarktika’daki mevcut buz çekirdekleri, 19. yüzyılda CO2 seviyesinin büyük ölçüde artmaya başladığını ve bugün sanayi devriminden önceki döneme oranla yaklaşık yüzde 40 daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bilinen en büyük doğal artış (hacim başına milyonda 20 parça), son buzul çağında 1.000 yıl boyunca meydana gelirken, bilim insanları son on yılda aynı artışı tespit ettiler. Yeni buz çekirdeği, arşivi zamanla genişletecek ve iklimimizin neden milyonlarca yıl önce aniden değiştiğine dair yeni kanıtlar sağlayacak.

Bilim insanları bu gömülü hava kabarcıklarına ulaşmak için Antarktika buzunun yüzeyinin üç kilometre altına, ciddi bir şekilde özelleşmiş makine gerektiren bir çalışma yürütüyor. Paslanmaz çelik, alüminyum bronz ve titanyumdan yapılan dokuz metre uzunluğundaki makine, yol boyunca eksi 55 derece santigrat sıcaklığa dayanırken üç metre uzunluğa kadar buz çekirdeği alabiliyor.

Ekip, buz katmanlarının yıldan yıla biriktiği ve akan buzla bozulmadığı bir yerde tek ve sürekli bir çekirdeği delmeyi umuyor. Araştırmacılar bu sayede, buzları günden günümüze mümkün olan en eski yaşlara kadar inceleyebilecek. Gömülü buza ulaşmak kolay bir başarı değil. Bilim insanlarının Antarktika’nın sahilinden 1.200 km içerisine traktörle ve 500 ton ağırlığındaki mobil araştırma istasyonuyla seyahat etmeleri iki hafta sürecek. Sondajın 2021 yılında başlaması ve dört yıl sürmesi bekleniyor.