‘VAR’ mısın ‘YOK’ musun!

Merkez Hakem Kurulu’nun dünkü açıklaması skandal hakem hatalarının yapıldığı haftada yen bir tartışma başlattı. Kurul, “VAR, bariz hakem hatalarını sıfırlamak için oluşturulmuştur” dedi. Ancak 10. haftada o kadar net pozisyonlar es geçildi ki, taraflı-tarafsız herkesin tavrı ortaktı MHK, VAR’ın müdahil olduğu konuları da sıraladı. Trabzon, Fenerbahçe, Kayseri ve Kasımpaşa başta olmak üzere birçok takımın isyanı vardı ama VAR’dan ses çıkmadı.

Skandal hakem hatalarının damga vurduğu haftanın ardından Merkez Hakem Kurulu’nun (MHK) dünkü açıklaması yeni tartışmaları da beraberinde getirdi. Bariz hataların yaşandığı karşılaşmalada birçok kulüp, puan kaybı yaşarken, taraflı-tarafsız herkes de bu konuda ortak tavır sergiledi. Trabzonspor, Fenerbahçe, Kayserispor ve Kasımpaşa’nın oynadığı maçlarda penaltı ve kırmızı kart isyanı sonuçsuz kalırken, hataları sıfırlamak için uygulamaya konan VAR’dan ise çıt çıkmadı. VAR’ın ne için olduğu tartışmalarının tavan yaptığı dönemde MHK’nın dünkü açıklaması da eleştirilerin hedefinde kaldı.

‘ÇOĞU KARAR HAKEMİN KANAATİDİR’

İşteMHK’nın federasyon sitesinden yaptığı açıklamada öne çıkanlar: Öncelikle federasyon ve MHK, IFAB ve UEFA kuralları ve talimatlarını uygulamaktadır. Futbol oyunu içinde önemli olan sahadaki hakem performansıdır. Bu yüzden VAR Protokolü de hakemlerin ‘VAR yokmuş gibi maç yönetmesi’ gerekliliği üzerine kurulmuştur. Sistem hakem kararlarında yüzde 100 bir doğruluğu değil, açık ve bariz hakem hatalarını sıfırlamak için oluşturulmuştur. Aksi oyun kurallarına göre mümkün değildir. Çünkü çoğu karar hakemin kanaatine göre verilmektedir, kişiseldir.”

‘DAHA ADİL BİR SİSTEM İÇİN VAR’

“VARSistemi hakemlik tartışmaları için değil, daha adil bir futbol oyunu için oluşturulmuş bir sistemdir. Sadece net ve bariz hataları (Büyük skandalları) oyunun içinden çıkarabilmek adına oluşturulmuştur. Futbolun doğal akışına ve hızına zarar vermeyecek bir şekilde uygulanması için titizlikle çalışmalar yapılmaya devam etmektedir. Futbol oyunu için esas olan sahadaki hakem performansıdır ve böyle kalması hedeflenmektedir. VAR Protokolü de çok net bir şekilde uygulamaları anlatmaktadır.”

İŞTE O SKANDAL KARARLARLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR

MHK, VAR’ın 10. haftada müdahale etmediği tartışılan pozisyonlarla ilgili tek tek değerlendirmede bulundu. Kurul, o pozisyonları şu sözlerle yorumladı: İşte o skandal kararlarla ilgili açıklamalar:

Ceza sahası içinde defans oyuncusu tarafından rakip oyuncunun formasının çekilmesı ve bırakılması:

Bu tip pozisyonlar açıktır yani formanın tutulduğu ve çekildiği açık bir şekilde tespit edilebilir. Ancak bariz olmayabilir, yani yorumsuz bir şekilde cezalandırılması gereken bir ihlal oluşmamış olabilir. Çekmenin hızı ve şiddeti, diğer oyuncunun hareketi ve oyun oynamasını engellemesi gibi kriterler bariz olması konusunda hakemleri yönlendirmektedir.

Ceza sahası içinde defans oyuncusunun kolunu açması ve topun elle teması:

Butip pozisyonlarda da topun ele teması olabilir, ancak bariz olması için topun ele net temasının kanıtlanabilmesi (kamera görüntülerinden), temasın olduğu anda ve pozisyonun akışında ekran görüntüsünden alınan verilerin elle oynama pozisyonları için dikkate alınan kriterlerle değerlendiğinde hakemin bariz bir hata yaptığının anlaşılması gerekmektedir.

Ceza sahasında defans oyuncusunun rakibe bir teması sonrası penaltı beklentisi olan pozisyonlar:

Bu tip pozisyonlarda da temas net olabilir. Kamera görüntülerinden temas kanıtlanabilir. Ancak bariz olması için VAR hakeminin maçı yöneten hakemin ilgili pozisyonda yorum gerektirmeyecek bir hata yaptığını tespit etmesi gerekir.

Teoride VAR pratikte YOK

“Protokolünana felsefesi: Minimum müdahale, maksimum faydadır” denilen açıklamada VAR’ın müdahil olduğu pozisyonlar da şöyle sıralandı:

– Goller (Öncesinde atak başlangıçta oyun kurallarına göre açık ve bariz bir hata var mı? Ofsayt kontrolleri, vb.)

– Penaltılar (Verilen veya verilmeyen penaltılarda hakemin açık ve bariz bir hata yaptığı durumlarda veya temas içeride mi dışarıda mı kararları)

– Direkt kırmızı kartlar (2. sarı kart pozisyonları incelenemez, sadece direkt kırmızı kart olan ve hakemin açık ve bariz hata yaptığı pozisyonlar)

– Yanlış kişiye gösterilen kartlar