9 soruda büyük tepki toplayan hafta sonu alkol yasağının detayları

TEKEL büfelerinin kapalı olması sonucu haksız rekabet yarattığı gerekçesiyle marketlerin de hafta sonu alkol satışı yapması yasaklandı. Konunun detaylarını CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba ve uzman hukukçu Cenk Söbe ve Türkiye Tekel Bayileri Platformu Yöneticisi Önder Tabakçı ile konuştuk. Akla takılan soruları 9 başlık altında topladık.

1-Hafta sonu TEKEL büfeleri neden kapalı?

İçişleri Bakanlığı’nın 1 Aralık 2020 tarihli corona virüsü genelgesine göre (madde 1.2) TEKEL bayileri hafta sonu açık olabilecek iş yerleri arasında bulunmuyor.

Önder Tabakçı: Marketler ve bakkallarda büfelerde kola cips alınabilirken alkol alınamaması kararı tamamen ideolojik olarak hükümetin kanunları hiçe sayıp ben yaptım oldu demesidir. İ

2-Hafta sonu açık olan marketler alkol satabiliyor mu?

Geçen hafta bazı marketler hafta sonu alkol satabiliyordu. Fakat duyurulan yeni düzenlemeye göre hafta sonu marketler alkol satamayacak.

Önder Tabakçı: İçişleri Bakanlığı’nın genelgesinde hafta sonu marketlerde alkol satılmayacağına dair herhangi bir ibare yoktur. Ancak belediyeler, esnaf odaları, kolluk kuvvetleri ve İçişleri Bakanlığı’ndaki görevli kişilerin dünya görüşlerine göre zoraki bir uygulama haline bürünmüştür.

3-Hafta sonu marketlerde alkol satışı yapılamamasını kim istedi?

Hafta sonu kapalı olan TEKEL’ler, zincir marketlerin alkol satışının çifte standarda neden olduğunu ifade ediyordu. Yasanın ardından bazı TEKEL bayileri durumun haksız rekabete neden olduğu gerekçesiyle emniyet güçleri ile birlikte marketlerde tutanak tuttu. Ayrıca TEKEL bayileri marketlerin alkol satışının haksız rekabet oluşturduğu gerekçesiyle CİMER’e başvurdu. CİMER’e yapılan başvurular sonrası ilk olarak Ankara’da valilik marketlerin hafta sonu içki satışını yasakladı.

4-TEKEL ve marketlere hafta sonu alkol satışı yasağı getirilmesi hukuka uygun mu?

Avukat Cenk Söbe alkollü içki üreten firmaların ticari teşebbüs hürriyerinin engellendiği görüşünde. Söbe yapılan uygulamayı ‘haksız sınırlama’ olarak nitelerken, “Ülkemizde Ticari teşebbüs hürriyeti kapsamında, kanunlara ve yönetmeliklere uygun olmak şartı ike alkollü içki satışı ve imalatı serbesttir. Anayasamız temel hak ve hürriyetlerin kanunla ve sayılı sebeplerle kısıtlanabileceğini düzenlemiştir. Genel sağlığın korunması da bu sebeplerden biridir. Aynı zamanda idarenin aldığı kararların ölçülü ve amaçla uygun olması gerekir. Ancak hafta sonu alkol satışının yasaklanması ile içinde bulunduğumuz salgın dönemi arasında bir ilişki olmadığından bu yasak ölçülü olmamakla birlikte amaç unsuru açısında sakattır” ifadelerini kullandı.

Önder Tabakçı: Özetle, genelgede hiçbir ibare olmamasına karşın zorlama ile bu karar alınmıştır. Ve bu kanunen suçtur. Üstelik tebliğ belgesi ile bazı tekel bayilere yazılı ibra edilmiştir. Tüm yönetim süreçlerinde bir koordinasyonsuzluk ve keyfi uygulama dönüşmüştür.

5-Haksız rekabeti önlemek için marketlere satış yasağı yerine tekel bayileri serbest bırakmak mümkün müydü?

Görüşüne başvurduğumuz TEKEL’lerin pek çoğu restoranlar gibi paket servis imkanı olan TEKEL’lerin de hafta sonu çalışabileceğini ifade ediyor.

6-Alkol satışı ile COVID’le mücadelenin arasında bilimsel bir ilişki mevcut mu?

Alkol tüketen insanların Covid-19’a daha fazla yakalandığına ilişkin genel kabul görmüş bir bilimsel çalışma yok.

7-Marketlerde alkol satışı yapılamasına vatandaş nasıl tepki gösterdi?

Ankara Valiliği’nin alkol yasağına karşı gönderdiği yazının ardından sosyal medyada vatandaşlar yasağın yaşam tarzına müdahale olduğunu söyleyerek yasağa büyük tepki gösterdi.

8-Anamuhalefet yasağa nasıl yaklaşıyor?

SÖZCÜ’ye açıklamalarda bulunan anamuhalefet partisi CHP’nin Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağababa özetle şunları söyledi:

*Alkol yasağının corona ile mücadelede bir ilgisi olduğunu düşünmüyorum, bu tamamen yaşam tarzına müdahaledir.

*Devletin görevi küçük esnafını korumaktır ama devlet tekel bayilerini düşman olarak görüyor. Hükümet karar versin virüs ile mi mücadele ediyor tekel bayileri ile mi? Bu dükkânlar hangi genelgeye dayanarak kapatılıyor?

*Tekel ürünü de sattığı için binlerce esnafa kepenk kapattırmak, esnafı çalışanları ve aileleriyle birlikte cezalandırmak hangi vicdana sığar? Koronadan yeni bir tür faşizm türetiliyor.

*Kahvehaneleri kapatan iktidar, şimdi de hafta sonu alkol satışının tümden yasaklayarak derdinin virüs değil, yaşam tarzı olduğunu açıkça göstermiştir.

*Alkol satışı için ruhsat alan işletmelere sokağa çıkma kısıtlaması dışında ceza yazmanın yasalarda da hiçbir hükmü yoktur.

*Ünlü yazar George Orwell’in ‘Aslında hiçbir şey yasadışı değildi, çünkü artık yasa diye bir şey yoktu’ sözü gibi böyle bir yönetim anlayışından artık akla, mantığa veya yasalara uymasını da beklemenin de anlamsız olduğu bir dönemden geçiyoruz.

9-Covid-19 döneminde alkol satışlarının sınırlandırılmasının gelişmiş ülkelerde bir örneği var mı?

Marketlerde alkol satılmaması gibi bir yasak gelişmiş batı toplumlarında yok. Pek çok ülkede restoranlar ve barlar kapalı olduğu için mekanlarda alkol de servis edilemiyor ama hafta sonu marketlerde alkol satılamaması gibi bir durum yok.