Merkez Bankası’ndan yükselen dolar için yeni hamle

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB),22 Mayıs tarihli talimatıyla yüzde 40’tan yüzde 50’ye yükselttiği limitini bir kez daha artırdı. Banka, geleneksel ihale yöntemiyle gerçekleştirilen döviz karşılığı Türk lirası swap ihalelerinde limiti yüzde 50’den yüzde 60’a yükseltti.

TCMB’den yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

“Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap ihaleleri yoluyla oluşturulacak TCMB toplam swap pozisyonu miktarı Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 50’si ile sınırlı olup diğer limitlerden bağımsız olarak uygulanır. Banka bazında herhangi bir limit uygulanamaz” hükmünün “Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap ihaleleri yoluyla oluşturulacak TCMB toplam swap pozisyonu miktarı Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 60’ı ile sınırlı olup diğer limitlerden bağımsız olarak uygulanır. Banka bazında herhangi bir limit uygulanamaz”

SWAP NEDİR?

Swap yani bir diğer adıyla takas; iki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işleme verilen isimdir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanıyor. Swap, özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Ağustos 2018’de Türk Lirası’nda yaşanan hızlı değer kaybının ve hareketliliğin önüne geçmek için bankaların swap işlemlerine kısıtlama getirmişti. BDDK’nın aldığı bu önlem, TL’nin kayıplarını geri almasında ön ayak olmuştu.

SWAP LİMİTİ NE DEMEK?

Döviz piyasasında swap limiti ile yapılan işlemler; belli miktar dövizin aynı anda yapılan tek bir işlemle, farklı vadelere tabi olarak satın alınması ve satılması anlamına geliyor. Örneğin yurt dışındaki yüksek faiz oranlarından yararlanmak isteyen bir kimseyi ele alalım.

Bu kimse döviz piyasasında faaliyet gösteren bir bankadan, önce elindeki ulusal para fonları ile döviz satın alır. Sonra da buna bağlı olarak yapacağı ikinci bir işlemle bu dövizleri, diyelim ki üç ay sonra teslim kaydıyla aynı bankaya geri satar. Böylece bir Spot Piyasa işlemi ile bir Vadeli Döviz İşlemi tek işlem halinde birleştirilmiş, yani farklı vadelere tabi olarak aynı miktar döviz önce satın alınmış sonra satılmış olmaktadır.