İran zenginleştirilmiş uranyum kapasitesini 4 kat artırdı

İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, nükleer anlaşmadaki taahhütlerin kısmen durdurulmasının ardından 3,67 zenginleştirilmiş uranyum kapasitesini 4 katına çıkardıklarını söyledi.

Kemalvendi, basına yaptığı açıklamada nükleer anlaşmadaki taahhütlerin, kısmen durdurulmasıyla ilgili olarak değerlendirmelerde bulundu.

NÜKLEER SİLAHLANMAYA DOĞRU

İran’ın nükleer anlaşmadan çekilmeyi ve bunu ihlal etmek istemediğini dile getiren Kemalvendi, “Natanz nükleer tesislerinde zenginleştirilmiş 3,67 uranyum üretim kapasitesini (300 kg) 4 katına çıkardık.” dedi.

Söz konusu kapasite artırımının İran Yüksek Güvenlik Konseyi’nin 8 Mayıs’ta alınan kararı üzerine gerçekleştiğini belirten Kemalvendi, “Şimdilik nükleer anlaşmasının 26’ncı maddesi gereğince 2 karar aldık. Bundan sonra 2 adım daha atacağız. Ümit ediyorum Avrupa ülkeleri 60 gün içinde sözlerini yerine getirir ve bizim bir sonraki adımı atmamıza ihtiyaç kalmaz.” değerlendirmesinde bulundu.

Kemalvendi, bir sonraki adımda ar2m, ar4 ve ar6 santrifüjleri kullanabileceklerini ifade etti.

ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ URANYUM ÜRETİMİ

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD’nin nükleer anlaşmadan çıkmasının yıl dönümü olan 8 Mayıs’ta yaptığı konuşmada, ABD’nin yaptırımlarına karşılık, anlaşmayla sınırlanan “300 kilogram üzerindeki zenginleştirilmiş uranyumu ve ağır suyun 130 tondan fazlasının yurt dışına satılmasını” 60 gün süreyle durdurduklarını açıklamıştı.

Ruhani, anlaşmada kalan ülkelerin bu süre zarfında özellikle petrol ve uluslararası bankacılık konularında İran’ın çıkarlarını koruyacak adım atmamaları durumunda sonraki aşamada “uranyum zenginleştirme çalışmalarına getirilen yüzde 3,67 zenginleştirme sınırını tanımayacaklarını” ve “Arak Ağır Su Reaktörü’nün modernizasyonuna başlayacaklarını” belirtmişti.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015’te imzalanan Kap samlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma,Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. Anlaşma çerçevesinde İran, en çok 300 kilogram uranyumu elinde tutabiliyor.

Anlaşma, İran’a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu uluslararası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.

İran ayrıca anlaşmaya göre, ağır su stokunu 130 tonun altında tutmak zorunda ve aşımı halinde ülke dışına çıkarmakla yükümlü bulunuyor.

İRAN YAPTIRIMLARI

İran, nükleer anlaşma metninde, “Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin anlaşmadaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran’ın nükleer anlaşmadaki yükümlülüklerini tamamen ya da kısmen durdurabileceğini” ifade eden 26 ve 36’ncı maddeyi esas aldığını belirtiyor.

ABD yönetimi, nükleer anlaşmadan Mayıs 2018’de tek taraflı çekilerek İran’a yönelik yaptırımları geri getirmişti.