İyotun vücudumuzdaki önemine değinen Kadın Doğum ve Perinatoloji Uzmanı Doç.Dr. Ali Ekiz, “İyot, vücudumuzdaki eser elementlerden bir tanesidir. İyotun en büyük görevi; tiroit bezinde, tiroid hormonunun sentezinde görev almasıdır.
Tiroit bezindeki hormon sentezinde en önemli basamak, iyotun alınmasıdır. İyot, tiroit hormonuna dönüştükten sonra vücutta birçok sistemin düzenlenmesinde görev alır. Bunların içerisinde en önemli kısım; bazal metabolizma hızıdır.
Yani vücudumuzun temelde, organ ve görevlerinin işlevlerini nasıl yöneteceğinin en önemli belirleyicisi tiroit hormonlarıdır. Vücut bu sayede hem ısısını düzenler hem de organizma hızına karar verir” dedi.
Gebelik planlayan anne adayları dikkat!
İyot eksiliği konusunda söz sahibi derneğin Amerikan Tiroit Cemiyeti olduğu bilgisini veren Perinatoloji Uzmanı Doç.Dr. Ali Ekiz, “Tiroit hormonu dengesinin normal olması ve annenin iyot alınımının düzenli olması gebelik döneminde hayati önem taşır.
Gebeliğin başlaması ile birlikte anne adayı kilo alır ve vücutta iyot ihtiyacı artar. Hem anne karnındaki bebeğin gelişmesi hem de tiroit hormonu sentezi için gebelik döneminde vücudun iyot ihtiyacı normalden yaklaşık yüzde 50 oranında daha fazla artar.
Amerikan Tiroit Cemiyeti’nin önerilerine göre gebelik planlayan ve gebe olan hastaların tamamının diyetlerinde, günlük 150 mcg iyot içeren oral destek verilmelidir. En uygun planlama; gebelikten 3 ay önce başlayıp gebelik sürecinde devam etmektir.
Endemik yani sık iyot eksikliğine bağlı problemlerin görüldüğü ülkelerde, mutlaka desteğin sağlanması önemlidir. Gebelerin, lohusaların ya da emzirme dönemindeki annelerin, iyot seviyelerine bakmaya gerek olmaksızın rutin olarak 150 mcg iyot desteğinin sağlanması hem Amerikan Tiroid Cemiyeti’nin hem de Türkiye’deki Endokrinoloji Derneği’nin önerisidir. Bilimsel olarak çalışmalarımızda da aynı sonuçlarla karşılaşmaktayız” diye ifade etti.
İyot eksikliği bebeliği tehlikeye sokabilir mi?
İyot eksikliğinin gebe olmayan hastalarda çok iyi tanımlandığını belirten Perinatoloji Uzmanı Doç.Dr. Ali Ekiz, ”İyot eksiliği; gebe olmayan hastalarda guatr adı verilen tiroit bezinde şişmeye sebep olur ve vücut sıcaklığını düşürür. Bununla birlikte organsal foksiyonlarda yavaşlamalar olur ve infertiliteye dahi yol açabilir” uyarısında bulundu.
İyot eksikliğinin gebeliğin oluşumunda dahi problemlere neden olabileceğini kaydeden Doç.Dr. Ali Ekiz, “Anne karnındaki bebeğin, beyin gelişiminde ve mineralizasyonunda yani zekanın gelişiminde, tiroit hormonlarının ciddi bir şekilde etkisi olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Bu nedenle iyot eksikliği durumunda, beyin gelişiminde yetersizlikler ve zeka kısıtlıklarının olması çok muhtemeldir” dedi.
İyot vücuda nasıl alınır?
İyotun daha çok balık ve deniz ürünlerinde, içme sularında, süt ve süt ürünlerinde, özellikle yeşil yapraklı sebzelerde bolca bulunduğunu belirten Ekiz, iyotun alınacağı öncelikli kaynağın iyottan zenginleştirilmiş gıdalar olduğunu söyledi.
Ekiz, sözlerine şöyle devam etti: “Tuz, ekmek gibi bazı gıdalar, iyottan zenginleştirilerek, kullanılabilir. Bu konu çok önemli olduğu için Türkiye’de 1998 yılında tüm sofra tuzlarının iyotlanması zorunlu hale getirilmiştir.”
Kaya tuzu alırken buna mutlaka bakın
Ekiz, “Bu noktada hemen yeri gelmişken değinmek lazım; kaya tuzu epeyce popüler bir tuzdur ama kaya tuzlarının bazılarında iyot yoktur. Bu nedenle tüketilirken iyotlanmış olup olmadığına çok dikkat edilmelidir” şeklinde konuştu.