NASA, Andromeda galaksisinin etrafındaki devasa haleyi ilk kez haritalandırdı

28.08.2020 - 20:04

A⁺

A^-

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanarak, Dünya’dan 2 milyon 537 bin ışık yılı uzaklığındaki …

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanarak, Dünya’dan 2 milyon 537 bin ışık yılı uzaklığındaki Andromeda sarmal galaksisinini çevreleyen iki iç içe geçmiş gaz halesini ilk kez haritalandırdı.

Bilim insanları, Samanyolu’na en yakın galaksi olan Andromeda’yı kuzey yarımkürede sonbaharda geceleri gözlemleyebiliyor. Ancak, galaksiyi çevreleyen büyük, sıcak ve seyreltilmiş gaz halesini ile ilgli şu ana kadar detaylı bir çalışma yapılamadı.

SAMANYOLU’NUN YARISINA KADAR UZANIYOR

NASA, Hubble uzay teleskobunu kullanarak gaz halesinin kapsamlı bir çalışmasını gerçekleştirdi. Bilim insanları neredeyse görülmesi imkansız olan dağınık plazmanın Andromeda’dan 1,3 milyon ışıkyılı uzaklıkta olduğunu ve Samanyolu’nun yaklaşık yarısına kadar uzandığını keşfetti.

TARİHE GEÇTİ

Araştırmacılar, çalışma kapsamında halenin iki ana iç içe geçmiş ve farklı gaz kabuğuna sahip katmanlı bir yapıya sahip olduğunu açıkladı. Söz konusu araştırma bugüne kadar yapılmış bir galaksiyi çevreleyen hale üzerine yapılan en kapsamlı çalışma olarak tarihe geçti.

Yale Üniversitesi’nden araştırmacı Samantha Barrick, galaksiyi çevreleyen devasa gaz halelerini anlamanın “son derece önemli” olduğunu söyleyerek, gaz rezervuarının galakside gelecekteki yıldız oluşumu için yakıt içerdiğini ve süpernova gibi olaylardan dışarı aktığını bildirdi.

GALAKSİNİN EVRİMİ ANLAMAK İÇİN DÖNÜM NOKTASI

Bilim insanlarına göre, Adromeda’nın etrafındaki devasa gaz rezervuarı, galaksinin geçmiş ve gelecekteki evrimi ile ilgili önemli ipuçlarına sahip. Çalışmada, iç kabuğun yaklaşık yarım milyon ışıkyılı genişliğindeve dış kabuktan çok daha karmaşık ve dinamik olduğu açıklandı. Dış kabuğun ise daha pürüzsüz ve daha sıcak olduğu ifade edildi. Araştırmacılar aradaki farkın muhtemelen, galaksinin diskindeki süpernova aktivitesinin etkisinin iç haleyi doğrudan etkilemesinden kaynaklandığını söyledi.

43 KUASAR İNCELENDİ

Andromeda galaksisi aynı zamanda M31 olarak da biliniyor ve 1 trilyon yıldıza sahip bir sarmaldan oluşuyor. NASA’nın gaz bulutunu incelemek için yürüttüğü program, Andromeda’daki İyonize Gazın Soğurma Haritası anlamına gelen AMIGA Projesi olarak adlandırılıyor. Haritandırma kapsamında çok 43 kuasarın ışığını incelendi.

Kuasar, kara deliklerden güç alan aktif galaksilerin parlak çekirdeklerini oluşturuyor. Ekip, kuasarlardan gelen ışığın gaz bulutu tarafından nasıl emildiğini ve bu soğurmanın farklı bölgelerde nasıl değiştiğini gözlemleyebiliyor. Hubble Kozmik Kökenler Spektrografı, bu kuasarlardan gelen ultraviyole ışığı inceledi.